ما قبلاً درباره بازیهای ژانر نقش آفرینی صحبت کردهایم. در آنجا اشاره کوچکی هم به بازی های MMORPG داشتیم. امروز نوبت آن میرسد که دقیقاً به معرفی ژانر MMORPG بپردازیم و به سادگی، برخی از بهترین بازی های آن را هم پیشنهاد دهیم. پس، در این مطلب پلی پاد تی وی همراه ما باشید.
بازی ژانر MMORPG چیست؟
قبل از آنکه شروع به تشریح MMORPGها کنیم، خیلی کوتاه، ژانر RPG (Role-Playing Game) را بررسی خواهیم کرد. قدمت بازیهای این ژانر، به اواسط دهه ۷۰ میلادی باز میگردد؛ زمانی که بازیهای رومیزی (و نه آثار ویدئوگیم)، بسیار مطرح بودند. بازیکنان بازیهای نقشآفرینی میتوانستند با تعاملات خود، رفتار شخصیت یا شخصیتهای اصلی را کنترل کنند و به این شکل، ویژگیهای اصلی شخصیتی آنها را گسترش دهند.
در این بازیها، علاوه بر «نقش آفریدن به عنوان یک شخصیت»، داستانگویی هم غالباً اهمیت زیادی داشت و دارد. در همین راستا، بازیکن به کاوش جهان و انجام مأموریتهای مختلف ترغیب و تشویق میشود. از جمعآوری آیتمها و مدیریت آنها تا پیشرفت سطح و مبارزه، آثار RPG همیشه برداشتی سرگرمکننده از واقعیتهای زندگی به عنوان یک انسان بودهاند، اما انسانی که زندگی هیجانانگیزتر و خطرناکتری دارد.
حال فرض کنید ما بتوانیم این عمق از شخصیتپردازی و نقشآفرینی را به یک جهان زنده و بزرگتر گسترش دهیم تا انسانها، فرصت تعامل را هم پیدا کنند. این تعاملات، جامعهای را پدید میآورد که عمق تصمیمات هر شخص برای شخصیتش را بیشتر ببینیم. همانطور که انسان موجودی اجتماعی است و در جمع تعریف میشود، بازیهای MMORPG هم با چنین هدفی، پیچیدگی، سطح سرگرم کنندگی و ابعاد آثار نقشآفرینی را بیشتر میکنند.
تاریخچه بازیهای نقش آفرینی آنلاین چند نفره
از گذشتههای دور، همانند آثار RPG، بازیهای ژانر MMORPG هم در بسیاری از سناریوها، از مضامین محبوبی مثل «سیاهچالها و اژدهایان» بهره گرفتهاند. این نوع از بازیها، از طرفی، هنوز هم حداقل بر پایه جهانهای فانتزی پیش میروند. تاریخچه این بازیها به اندازه خود آثار نقشآفرینی، طولانی است و مجدداً به سالهای دهه ۷۰ میلادی برمیگردد. MUD1 به عنوان یکی از اولین بزرگان این ژانر، به خوبی مفاهیم آن را بنیان گذاشت.
البته که MUD1 کاملاً مبتنی بر رابطهای متنی بود و تا ظهور اولین بازی کاملاً گرافیکی این ژانر، گیمرها تا سال ۱۹۹۱ منتظر ماندند؛ سالی که Neverwinter Nights سرانجام عرضه شد. تا انتهای دهه ۹۰ میلادی، گیمرهای بیشتری به این ژانر علاقه نشان دادند و فرنچایزهایی مانند EverQuest، پا به عرصه گذاشتند. اولین عنوانی که تقریباً این صنعت را به شکل قدرتمندی تکان داد، World of Warcraft، اثر تحسین شده بلیزارد است که در سال ۲۰۰۴ از راه رسید.
به این ترتیب، در اولین سالهای هزاره جدید به واسطه هنرنمایی بلیزارد، به شکل عجیبی از یک مجموعه RTS، اثری به غایت برجسته در زیر سایه ژانر MMORPG پدید آمد. بازیهای مطرح MMORPG تا سالیان سال فقط برای رایانههای شخصی در دسترس بودند اما بعداً، نسخههای دیگری هم از راه رسیدند. این موضوع را در همین مقاله بررسی میکنیم.
مکانیکهای اصلی و مضامین
پیشرفت و سپس، تعاملات اجتماعی، دو بالی هستند که اجازه میدهند این بازیها پرواز کنند و در دل گیمرها بنشینند. پیشرفت تدریجی شخصیت و کلاسهای مختلفی ک بازیکن ایجاد میکند، زیر مجموعه مورد نخست قرار میگیرند. کلنها یا هر نوعی از تیمهایی که داخل این نوع از بازیها میبینید، بر مورد دوم، یعنی تعاملات اجتماعی تأکید دارند.
هر چند پیوستن به کلنها یا تیمها در نگاه اول اختیاری به نظر میرسند اما در بسیاری از بخشهای این بازیها، شما باید به صورت و گونهای، به کمک کارگروهی دیگر اعضا، پیشرفت مورد نیاز برای ادامه بازی را رقم بزنید. فرض کنید شما به نقش یک Healer را دارید که مبارزات گروهی، بقیه همتیمیها را پیوسته، درمان میکند.
فراتر از دنیای بازی، در بیرون از جهان آن نیز این تعاملات اجتماعی، به شیوههای دیگر، بر فرهنگ عامه تأثیر گذاشتهاند. جامعه کاربری بازی های ژانر MMORPG، از اصطلاحات مخصوص به خودشان استفاده میکنند. مثلاً عبارت Nerfs (به معنای تضعیف یا تقویت یکی از مکانیکها یا شخصیتها) و عبارتهای دیگر که توسط طرفداران این ژانر ترویج پیدا کردند، امروزه در آثار ژانرهای دیگر هم به کار میروند.
تفاوت MMORPG و MMOها
اول از همه توجه داشته باشید که بازیهای MMO با MMORPG متفاوت هستند. یعنی یک بازی آنلاین چند نفره، هر چند شباهتهای زیادی با MMORPGها دارند اما لزوماً همیشه از مکانیکهای نقشآفرینی بهرهمند نیستند. در حقیقت، MMORPGها یک زیرمجموعه از MMOها محسوب میشوند. به هر حال، MMORPGها خودشان از چند گونه مختلف تشکیل شدهاند و بازیکنان حرفهای این ژانر، آنها را میشناسند.
یکی از محبوبترین گونههای بازیهای نقش آفرینی آنلاین چند نفره، بازیهای مبتنی بر کنسول تلقی میشوند. چند صد میلیون کاربر کنسولی، مسلماً نظیر گیمرهای PC، به این بازیها علاقه دارند. نوع دیگر، تعداد عظیمی از بازیهای مبتنی بر مرورگر است که هیچ نیازی به دانلود ندارند. در سالهای اخیر هم که بازار موبایل، شاهد ظهور و حضور آثار اینچنینی بوده است.
هر یک از این عناوین، فارغ از پلتفرم، سیستمهای کسب درآمد مجزایی دارند. بازیهای MMORPG در نهایت، یکی از سه شیوه درآمدزایی Free-to-play، Buy-to-play یا Pay-to-play را به کار میگیرند. در شیوه Free-to-play، شما برای خرید خود اثر هزینهای پرداخت نمیکنید. روش درآمدزایی در این بازیها به خرید آیتمهای اختیاری محدود میشود. در روش Buy-to-play، شما یک بار بازی را خریداری میکنید و محتویات اصلی همیشه در دسترس خواهند بود. در روش Pay-to-play، یک اشتراک دائمی وجود دارد که باید در بازههای زمانی خاص، مداوم آن را شارژ کنید.
بازیهای مطرح نقش آفرینی آنلاین چند نفره
اگر به تیتر اصلی مقاله مراجعه کنید، نام وارکرفت میدرخشد. World of Warcraft یکی از قدیمیترین، معروفترین و محبوبترین بازیهای تاریخ است که نام ژانر MMORPG را با شکوه و عظمت، مطرح میکند. ما در حین توضیح تاریخچه این ژانر، بارها به آن اشاره کردیم. Final Fantasy XI و Final Fantasy XIV از دیگر بازیهای برجسته این حوزه هستند؛ این بازیها از یک سری شناخته شده در یک سبک دیگر، ورودیهای MMORPG اختصاصی به شمار میروند.
پس مشخصاً، ناشرها و استودیوهای بزرگ صنعت ویدئوگیم، نگاه ویژهای به این ژانر دارند و برای غرق شدن در بستر بازیهای آن، با مشکل خاصی مواجه نخواهید شد. Eve Online از زمان عرضه در سال ۲۰۰۳ تا به امروز، میلیونها نفر را سرگرم کرده و بسیاری از آنها، هزاران ساعت را در این اثر سپری کردهاند. به همین شکل The Elder Scrolls Online، بازی MMORPG معروف بتسدا را نیز همه گیمرها میشناسند و یک انتخاب مناسب است. New World، بازی جدید استودیوی داخلی آمازون هم در همین مدت چند ساله، محبوبیت خوبی کسب کرده است.
اگر به یک جهان واکنشپذیر و منعطف علاقه دارید، Guild Wars 2، رقیب یک دهه گذشته World of Warcraft را از دست ندهید. Star Trek Online هم برا بسیاری از گیمرها، یک ناجی واقعی در این ژانر است. Destiny 2 و Warframe نیز این روزها در میان برخی از طرفداران MMORPG، محبوبیت پیدا کردهاند. باید این نکته را مد نظر قرار دهید که دو بازی مذکور، ذاتاً آثار MMO محسوب میشوند. این استدلال به نوعی، برای Diablo IV هم صدق میکند؛ این اثر برجسته در هسته اصلی خود یک بازی نقشآفرینی اکشن است.