نینتندو چطور برای همه مخاطبین و سنین بازی می‌سازد؟

در دنیای امروز بسیاری از کودکان قبل از آن که بتوانند حرف زدن را یاد بگیرند، کار کردن با گوشی‌های هوشمند و تجربه بازی‌های ویدئویی را یاد می‌گیرند. این جمله‌ای که در خط قبل خواندید یک حقیقت علمی تایید شده و البته شوکه کننده است. پادشاهی شبکه‌های اجتماعی بر گوشی‌ها این حقیقت را ترسناک نشان می‌دهد اما شرکتی مثل نینتندو دوست دارد معادله را متوازن کند.

نینتندو همیشه بازی‌هایی ساخته که کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین اعضای خانواده‌ها را کنار هم جمع می‌کند. منتقدین بزرگ‌سال رسانه‌های مطرح این بازی‌ها را ستایش می‌کنند و آمار فروش تا سالیان سال رکورد‌ها می‌شکنند. این راز موفقیت پنجاه ساله نینتندو در صنعت بازی چطور کار می‌کند و کجا مخفی شده است؟

همین‌جا در مغز ما. همه چیز در افکار ما است و وقتی افسار تفکرات به دست شرکتی مثل نینتندو می‌افتد، پس‌گرفتن آن آسان نیست. با ما در پلی پاد تی وی همراه باشید تا ببینیم چطور مسخ جادوی این غول ژاپنی و بازی‌های ماندگارش می‌شویم. 

نینتندو از کلیشه‌های موجود پیروی نمی‌کند

باید بپذیریم اگر نینتندو استاد نادیده گرفتن کلیشه‌ها نباشد، حداقل کلیشه‌های خودش را می‌سازد. روی میز من پر از نام بازی‌هایی است که هسته اصلی آن‌ها، سال‌ها قبل توسط نینتندو باب شد. در حالی که خود این شرکت کلیشه‌های فراوانی را در روزگار قدیم رایج و سپس منسوخ کرده است، چه بسیار بازی‌سازانی که در قرن ۲۱ از روی دست کلیشه‌های قدیمی نینتندو گرته‌برداری می‌کنند. 

«بهتر است در اصل بودن شکست بخورید تا در تقلید کردن موفق شوید». این جمله از مایکل جکسون و هزاران جمله مشابه، بن و اساس صحبتی است که با شما داریم. شکست افتضاح کنسول دستی Wii U نینتندو در فروش و چندین و چند مورد دیگر نشان داد که این کمپانی ژاپنی حاضر است نابود شود تا این که به روش رقبایش حرکت کند. 

تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا سوپر ماریو، لینک و ساموس، شخصیت‌های اصلی بزرگ‌ترین فرنچایزهای نینتندو یا هیچ حرفی نمی‌زنند یا حرف زدن آن‌ها صرفاً به چند خط دیالوگ محدود می‌شود؟ نینتندو در بازی‌هایش به یک زبان بین‌المللی سخن می‌گوید که خودش بنیان گذاشته است. متاسفانه یا خوشبختانه شرکت‌های معدودی با الفبای این زبان آشنا هستند. سنگ‌بنای سرگرم کردن دیگران با بالاترین کیفیت هرگز کلیشه‌ای نمی‌شود و اگر کلیشه‌ای شود، یک کلیشه‌ تا ابد محبوب باقی خواهد ماند. 

نینتندو بازی‌ساز نیست، سرگرمی‌ساز است 

تیتر بالا را دوباره بخوانید و این را هم به آن اضافه کنید: نینتندو کنسول‌ساز هم نیست! این شرکت از دیرباز در سرگرمی‌های مختلفی فعالیت داشته است. از سال ۱۸۹۹ تا به این‌جا مردم ژاپن و بعداً جهانیان با کارت‌های بازی، اسباب بازی و … Nintendo مواجه بوده‌اند. نینتندو کنسول‌های بسیار متنوع و خلاقانه‌ای تولید کرده است.

بنابراین این شرکت تنها در حوزه ساخت بازی فعالیت نمی‌کند اما منظور ما را درست متوجه نشدید. این شرکت در طول عمر خود هرگز به این دلیل بازی نساخته تا برای محصولات سخت‌افزاریش محتوایی داشته باشد. در سوی دیگر این شرکت سخت‌افزار هم نمی‌سازد که بتواند از میزبانی انحصاری محتوایش اطمینان حاصل کند! در یک کلام، نینتندو در صنعت سرگرمی فعالیت می‌کند و برای این که شما را وادار کند از زمان فراغت خود بیشترین لذت را ببرید، «تجربه» می‌سازد. نینتندو سخت‌افزار، نرم‌افزار و هر چه مابین این دو است، برای خود سرگرمی می‌سازد. 

مدتی پیش فیلم Super Mario هم از همین شرکت عرضه شد تا حوزه فعالیتش بیشتر شود. محصولی مانند Amiibo نشان می‌دهد که نینتندو مانند گذشته، پیوسته در حال پیشرفت و گسترش مرزهایش است. رقبای این غول بی‌شاخ و دم در هر نسل و عصر، همان کاری را انجام می‌دهند که در گذشته می‌کردند. نینتندو کلاهش را بر می‌دارد و محصولی را معرفی می‌کند که برای تغییر تاریخ این‌جا است. 

بازی‌های نینتندو خانوادگی هستند

اگرچه ما اصرار داریم که نینتندو برای افرادی با همه سنین و سلیقه‌ها بازی می‌سازد اما خود این شرکت برای اثبات کردن این موضوع به مخاطبین هدف خود، رویکرد بسیار خاصی دارد. در روش بازاریابی نینتندو، بازی‌ها عمدتاً و همچنین عمداً برای کودکان و در بهترین حالت، برای افراد خانواده «تبلیغ» می‌شوند. در همه آگهی‌ها و کمپین‌های تبلیغاتی Nintendo، شما ابتدا کودکان و سپس والدین را حین تجربه بازی می‌بینید. 

به تدریج در هر آگهی بازرگانی بر امکان تجربه بازی‌ها توسط خواهران و برادران، مادر و پدر و در نهایت، پدر بزرگ و مادربزرگ همراه نوه‌ها تاکید می‌شود. چنین سیاستی در جذب مخاطب، پله‌های ترقی را بین اعضای خانواده طی می‌کند. چرخه انرژی را از دبستان به یاد دارید؟ انرژی از بین نمی‌رود، تنها از شکلی به شکل دیگر تبدیل می‌شود. حالا می‌فهمیم که نینتندو، خود انرژی است! 

بله، با قاطعیت اعلام می‌کنیم که هنر سن و سال نمی‌شناسد. اگر یک اثری هنری در حوزه سرگرمی تولید کنید و در معرفی و بازاریابی آن هم ماهر باشید، بر محدودیت‌های زمانی و مکانی غلبه خواهید کرد. پس مهم نیست، بازی‌های خارق‌العاده بسازید و طوری وانمود کنید که آن‌ها برای بچه‌ها هستند. بچه‌ها این عشق را منتقل کرده و والدینشان را متقاعد می‌کنند که هیچکس آن‌قدر بزرگ نیست که کودکانه رفتار نکند. 

نوستالژی: بزرگسالان امروز، کودکان دیروز هستند

البته این روند برای آن دسته از بزرگ‌سالانی است که طی پنجاه سال گذشته زیر سنگ زندگی کرده‌اند یا دلی از سنگ دارند! نینتندو ید طولانی در ساخت بازی دارد. در حقیقت زمانی که خود من در قید و بند حیات این دنیای ظالم نبودم، نینتندو با بازی‌هایش، لب‌ها را به لبخند می‌گشود.

پدر و مادران امروز، کودکان دیروز هستند. جوانانی که حالا هر یک زندگی مستقلی را آغاز کرده‌اند، هنوز می‌توانند روحیه لطیف بازی‌های این شرکت را به مانند گذشته‌ها احساس کنند. این بزرگ‌سالان در زمانی نه چندان دور طفلی بیش نبودند و ماریو و لینک، تمام دارایی‌شان بود. آن‌ها اکنون این فرصت را دارند که بازی‌های این معجزه‌ساز ژاپنی را همراه همسر و فرزندانشان تجربه کنند. چرخه لبخند تمام شدنی نیست، پس آن‌ها چرا باید به آن خاتمه دهند وقتی می‌توانند بیش از پیش بر شعله‌های آن بدمند؟ 

وقتی نسخه ریمستر Metroid Prime بعد از سال‌ها در دسترس قرار می‌گیرد، همین افراد هستند که به فرزندانشان یاد می‌دهند که چطور با چنین بازی‌هایی سر و کله بزنند. در کل صنعت بازی هیچ‌گونه سامانه، الگو و سیاست جذاب‌تری نسبت به این رویکرد نداریم؛ جایی که فرزندان، والدین خود را به تجربه بازی‌ها دعوت می‌کنند و والدین، فرزندان را. حقیقت را باید بارها و بارها تکرار کرد. انرژی را پایانی نیست. انرژی تنها از شکلی به شکل دیگر تبدیل می‌شود و شما چه کسی باشید که به واسطه سن خودتان جلوی جذب شدن به انرژی را بگیرید!